زمین لرزه یکی از بلایای طبیعی زمین است و همواره وقوع آن باعث خسارات مالی و جانی شده است. همانطور که گفتیم قبل از وقوع زمین لرزه نورهایی در آسمان مشاهده می‌شوند که نشان دهنده وقوع زمین لرزه هستند. علت نورهای قبل از زلزله برای مردم بی‌جواب مانده و دلیل مشخصی هنوز برای آن‌ها ارائه نشده است، بلکه فقط برخی نظریه‌ها و گفته‌ها تا به امروز ارائه شده که بر هیچکدام از آن‌ها نمی‌توان تکیه کرد. طبق تحقیقاتی که در سال ۱۳۹۳ توسط گروهی به سرپرستی رابرت تریولت ارائه شده، ۶۵ زمین لرزه که در سال‌های گذشته رخ داده بررسی شده که دلیل نادر بودن این پدیده به این خاطر است که حدود ۹۵ درصد از زلزله‌ها در مرز بین صفحه‌های تکتونیکی اتفاق می‌افتد و ۸۵ درصد نورهای قبل از زلزله مربوط به زمانی است که یک صفحه تکتونیکی واحد در اثر رانش بین قاره‌ای ترک بخورد.
بعضی افراد هنگام وقوع زلزله به مدت چند ثانیه نورهای قبل از زلزله را در آسمان مشاهده کرده‌اند که شبیه به شفق قطبی با رنگ‌های آبی، قرمز و سفید هستند. علت وقوع زلزله به دلیل فشار زمین است که وارد شدن فشار در پوسته زمین سبب آزاد شدن فشار روی سطح زمین می‌شود و به وقوع زلزله منجر می‌شود که به گفته دانشمندان علت پیدا شدن این نورها، تخلیه فشار زمین در هوا است که باعث شکل‌گیری نوعی پلاسما و وارد شدن بار الکتریکی به توده هوا شده و به نورهای رنگی تبدیل می‌شوند.
همچنین برخی از دانشمندان معتقدند که علت وجود این نورهای قبل از زلزله به دلیل اختلال در میدان مغناطیسی کره زمین است که به واسطه سنگ‌های کوارتز در صفحه‌های تکتونیکی در محل اصلی تنش و در اثر پیزوالکتریک هنگام زلزله رخ می‌دهند.

انواع نورهای زلزله

انواع نورهای زلزله که در آسمان مشاهده می‌شوند براساس زمان وقوع آن به دو دسته تقسیم‌بندی می‌شوند:
اولین دسته از نورهای قبل از زلزله که به آن‌ نور پیش لرزه گفته می‌شود معمولا از چند ثانیه تا چند هفته قبل از وقوع زمین لرزه در آسمان و نزدیک کانون زمین لرزه مشاهده می‌شوند.
دومین دسته از نورها که به آن‌ها نور هم لرزه گفته می‌شود یا در نزدیکی کانون زلزله یا در فاصله خیلی دورتر از کانون طی گذر امواج زمین لرزه و به دلیل استرس ناشی از زلزله اتفاق می‌افتد که طبق نظریه‌ها این نورهای هم لرزه در پس لرزه‌های با درجه پایین به ندرت دیده می‌شود.

آیا پیش بینی زمین لرزه با این نورها امکان پذیر است؟

همانطور که گفتیم علت پدید آمدن این نورها هنگام وقوع زلزله به طور قطع مشخص نشده و دانشمندان در حال تمرکز روی ساخت سامانه‌ پیش آگهی جهانی برای وقوع زلزله هستند که یکی از این شاخص‌ها برای ساخت سامانه نورهای قبل از زلزله هستند. به گفته فروند که در این امر با سایر دانشمندان همراه است، اگر چند پدیده شاخص از زلزله را مشاهده کنیم می‌توانیم به طور قطع بگوییم که زلزله در راه است و یکی از آن‌ها همین نورهای رنگی است که در آسمان پدیدار می‌شوند. اما برخی دانشمندان معتقدند که این نورها به دلیل محدودیت‌هایی که دارند به طور قطع برای اعلام پیش آگهی در مورد زلزله مناسب نیستند و کمک چندانی در پیش‌بینی زلزله نمی‌کنند، چون در بیشتر زمین لرزه‌ها این نورها دیده نشده‌اند.
این نورها برای پیش‌بینی وقوع زمین لرزه در برخی موارد درست پیش‌بینی شده‌اند، برای مثال در سال ۲۰۰۹ در زمین لرزه لاکوئیلا ایتالیا، مردی قبل از وقوع زلزله شعله‌های نورانی را در آسمان مشاهده کرد و به دلیل اینکه اطلاعاتی درباره این نورها قبل از زمین لرزه داشت توانست خود و خانواده‌اش را به مکان امن ببرد. همچنین در زلزله‌ای که در سال ۱۹۷۶ در چین رخ داد، یک زمین شناس نورهایی در آسمان مشاهده کرد و به دنبال آن به محل امنی رفت و همان موقع زمین لرزه وحشتناک تانگشان اتفاق افتاد و این زمین شناس زنده ماند.
به همین دلیل فروند معتقد است اگر بتوانند نورهای قبل از زلزله را در آزمایشگاه و در شرایط کنترل شده تولید کنند، می‌توانند درک بهتری از این پدیده داشته باشند.

گزارش هایی مبنی بر وجود نور هنگام وقوع زلزله

گزارش‌هایی مبنی بر وجود نور هنگام وقوع زلزله ارائه شده که به طور مثال می‌توان به زلزله‌ای که در سال ۱۹۳۰ در ایدو رخ داد اشاره کرد. قبل از این زلزله، نورهایی در ۱۱۰ کیلومتری از کانون زمین لرزه مشاهده شد و در زلزله سیچوان که در سال ۲۰۰۸ اتفاق افتاد در دورترین فاصله، یعنی ۴۰۰ کیلومتری از کانون زلزله این نورها مشاهده شدند.
در گزارش دیگری درباره زلزله مکزیک که در سال ۲۰۰۳ کلیما اتفاق افتاد، در زلزله ۲۰۱۷ مکزیکوسیتی که بعد از وقوع زلزله نورهایی در فاصله دورتری از کانون زمین لرزه مشاهده شد و در زمین لرزه پرو در سال ۲۰۰۷ باز هم این نورهای رنگی در آسمان دیده شدند. همچنین علاوه‌بر زلزله، این نورها در دیگر بلایای طبیعی مثل آتشفشان هم مشاهده شده‌اند، برای مثال در رابطه با آتشفشان ساکوراجیما ژاپن که در سال ۲۰۱۱ اتفاق افتاد نورهایی هنگام وقوع آتشفشان در آسمان دیده شدند یا نورهایی که هنگام سونامی کالیفرنیا در سال ۲۰۱۴ و نورهای آبی رنگی که در سال ۲۰۱۶ در ولینگتون نیوزلند مانند آذرخش مشاهده شده‌اند. 

حرف آخر درباره نورهای قبل از زلزله

همیشه قبل از وقوع زلزله نورهای مختلف و رنگارنگی در آسمان به دلیل فعالیت‌های الکتریکی در صخره‌ها پدیدار می‌شوند که همین نورها نشان دهنده زمین لرزه هستند و نوعی هشدار محسوب می‌شوند. به همین دلیل بهتر است درباره انواع نورهای قبل از زلزله و علت پیدا شدن آن‌ها بیشتر بدانید تا در صورت مشاهده آمادگی لازم را داشته باشید.