آدیتی شانکار، هشت ساله، اولین کودک در بریتانیا است که پیوند کلیه او به شیوه خاصی صورت گرفته به نحوی که به مصرف طولانی مدت داروهای جلوگیری از پس زدن اندام پیوندی نیاز ندارد. 

پزشکان در بیمارستان گریت اورموند استریت لندن می‌گویند که این پیشرفت با برنامه‌ریزی مجدد سیستم ایمنی بدن او قبل از دریافت کلیه جدید ممکن شد.

برای این منظور، پزشکان از سلول‌های بنیادی مغز استخوان اهدا کننده کلیه که مادر آدیتی است، استفاده کردند.

به این ترتیب، بدن آدیتی اندام پیوندی را به عنوان اندام طبیعی خود پذیرفت.ظرف چند هفته پس از پیوند کلیه، تجویز داروهای توقف فعالیت سیستم ایمنی بدن آدینی متوقف شد و به این ترتیب، خطر عوارض جانبی مصرف طولانی مدت این داروهای قوی که معمولا برای جلوگیری از پس زدن عضو پیوندی باید به طور روزانه به کار رود از میان رفت.

او حالا به مدرسه برگشته و سیستم ایمنی و کلیه پیوندی او به طور طبیعی کار می‌کنند.

آدیتی به یک بیماری ارثی بسیار نادر به نام سندورم دیسپلازی ایمنی استخوان شیمکه (SIOD) مبتلاست که سیستم ایمنی او را تضعیف کرده و نتیجه آن این بود که کلیه‌هایش به تدریج از کار می‌افتاد.

قبل از عمل، متخصصان بیمارستان گریت اورموند استریت با همکاران خود در کشورهای دیگر درباره پیوند اندام‌ها در کودکان مبتلا به SIOD مشورت کردند. 

ابتدا، پیوند مغز استخوان با استفاده از سلول‌های بنیادی دیویا، مادر آدینی، صورت گرفت تا سیستم ایمنی آدیتی را بازسازی و آماده پذیرش عضو جدید کند.

شش ماه بعد، پیوند کلیه‌ای که توسط مادرش اهدا شده بود انجام شد و سیستم ایمنی بدنش آن را پذیرفت.

دیویا در مصاحبه با خبرگزاری پرس اسوسیشن بریتانیا گفته است: «من خیلی خوشحالم که به او سلول‌های خونی و کلیه‌هایم را اهدا کردم، من فقط احساس غرور می‌کنم.»

آدیتی در اشاره به بیهوشی برای عمل جراحی، گفت که او را به طور مخصوصی «خواب کردند اما الان خوب شده.» او می‌گوید حتی می‌تواند به شنا برود. 

پروفسور استیون مارکس، متخصص بیماری‌های کلیه کودکان در این بیمارستان می‌گوید که رویکرد به درمان آدیتی به نظر موفقیت‌آمیز می‌رسد. 

او می‌گوید: «آدینی اولین بیمار در بریتانیا است که کلیه پیوندی دریافت کرده اما پس از جراحی به داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی نیاز نداشته است.» 

پروفسور مارکس می‌افزاید«یک ماه پس از پیوند، توانستیم تمام داروهای سرکوب سیستم ایمنی او را قطع کنیم و به این ترتیب، عوارض جانبی مصرف داروها را از میان برداریم.»

او می‌گوید: «واقعا عالی است که می‌بینم او یک دختر هشت ساله فعال است که به مدرسه بازگشته و می‌تواند از کیفیت عالی زندگی برخوردار باشد.»

پروفسور مارکس هفته آینده جزئیات این روش را به کنفرانس انجمن اروپایی نفرولوژی کودکان ارائه خواهد کرد.

همچنین قرار است این موضوع در نشریه تخصصی پیوند در طب کودکان Pediatric Transplantation منتشر شود.

«پیشرفت قابل توجه»

اما بعید است که این روش به طور گسترده مورد استفاده قرار گیرد، زیرا پیوند مضاعف خطرات بیشتری را برای بیمار به همراه دارد.

پروفسور جرمی هیوز، رئیس مرکز بریتانیایی تحقیقات کلیه، گفته است: «مانند هر درمان جدیدی، این رویکرد بدون خطر نیست و در این مورد، پیوند سلول های بنیادی به این معنی است که بیمار باید تحت شیمی درمانی و رادیوتراپی نیز قرار گیرد.»

او می‌افزاید: «با این حال، برای یک بیمار پیوندی عدم نیاز به یک عمر مصرف داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی یک دستاورد مهم است و اگرچه در زمان حاضر، دامنه کاربرد این فرآیند محدود است، اما دری را به روی پیشرفت بیشتر در آینده باز می‌کند که می‌تواند زمینه‌ساز غلبه بر یکی از چالش‌های اصلی در پیوند اندام‌ها باشد.»

پس زدن پیوند عضو پیوندی به این دلیل است که سیستم ایمنی بدن عضو پیوندی را به عنوان عامل مهاجم خارجی شناسایی می‌کند و واکنشی بروز می‌دهد که در نهایت بافت اندام پیوندی را نابود می‌کند. 

داروهای سرکوبگر سیستم ایمنی با تضعیف واکنش سیستم ایمنی، از پس زدن عضو پیوندی جلوگیری می‌کنند و همزمان، بیماران را برای ابتلا به عفونت ثانوی آماده کرده و علاوه بر این، عوارض جانبی ناخواسته متعددی را به همراه می‌آورند.